Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thuỷ sản (VASEP) cho biết xuất khẩu thuỷ sản năm 2024 kỳ vọng đạt 9,5 tỷ USD, tăng 6% so với năm 2023 trong bối cảnh khó khăn năm 2023 chưa kết thúc, một số thách thức mới đã xuất hiện.
Theo VASEP, căng thẳng Biển Đỏ là một trong những thách thức mới cho ngành thuỷ sản năm 2024.
Xu hướng tăng đơn hàng và những biến động địa chính trị, các lệnh trừng phạt thương mại của Mỹ, EU với Nga; Trung Quốc với Nhật Bản… sẽ gây ra thiếu hụt cục bộ về nguồn cung thủy sản ở những thị trường lớn này. Do vậy, lượng hàng tồn kho sẽ giảm mạnh và cạn kiệt trong nửa đầu năm.
VASEP cho rằng xu hướng giá thuỷ sản thấp của năm 2023 sẽ chấm dứt, giá các loại thủy sản sẽ tăng trở lại từ quý II và tăng mạnh hơn trong nửa cuối năm.
Tuy nhiên, điều doanh nghiệp lo ngại nhất là xung đột ở Trung Đông có nguy cơ lại làm xáo trộn thương mại toàn cầu, trong đó có thủy sản.
Bất ổn ở Biển Đỏ đang gây ảnh hưởng nghiêm trọng cho chuỗi cung ứng toàn cầu, các hãng tàu định tuyến lại tuyến đường. Do đó, hành trình vận chuyển giữa châu Á, châu Âu và Bờ Đông Bắc Mỹ trở nên dài hơn, từ đó giá cước vận tải tăng mạnh và bảo hiểm hàng hóa tăng.
Mới đây, tuyến vận chuyển qua kênh đào Panama cũng bị ảnh hưởng vì mực nước thấp, khiến lưu lượng vận tải container qua đây bị giảm.
Như vậy, thách thức mới và lớn của thương mại thủy sản toàn cầu năm nay là vận tải biển qua cả kênh đào Suez và Panama đều gặp khó.
Hệ lụy có thể là hàng hóa bị ứ đọng, thiếu tàu container và container rỗng. Việc này sẽ chi phối chuỗi cung ứng và có nguy cơ làm cho tình trạng lạm phát toàn cầu nghiêm trọng hơn.
Dựa trên những kinh nghiệm của doanh nghiệp, VASEP cho rằng có thể sẽ có những cú “bẻ lái” về thị trường xuất khẩu và sản phẩm, biến thách thức thành cơ hội.
Ví dụ, Trung Quốc có thể sẽ thu hút nhiều doanh nghiệp hơn trong năm nay do vị trí địa lý gần, chi phí vận chuyển thấp, dễ kiểm soát hơn.
Ngoài ra, nguồn cung thuỷ sản từ Ecuador cho Trung Quốc có thể giảm do cả vấn đề an ninh bất ổn tại đất nước Nam Mỹ này và do cả vấn đề vận tải biển khó khăn, chi phí tăng…
Do vậy, Trung Quốc sẽ phải bù đắp nguồn cung từ Việt Nam và các nước châu Á khác.
Ngoài ra, VASEP cho rằng khách hàng sẽ ưu tiên những mặt hàng có thể bảo quản trong thời gian dài, giá hợp lý, thủy sản đóng hộp, đóng túi và hàng khô sẽ có nhiều nhu cầu hơn trong năm nay trong bối cảnh của chiến tranh, xung đột và lạm phát.